חומש רש"י בעיון פרשת בהעלותך

(ח', ב') "דבר אל אהרן ואמרת אליו בהעלתך את הנרות אל מול פני המנורה יאירו שבעת הנרות". זאגט רש"י, "למה נסמכה פרשת המנורה לפרשת הנשיאים לפי שכשראה אהרן חנוכת הנשיאים חלשה אז דעתו כשלא היה עמהם בחנוכה לא הוא ולא שבטו אמר לו הקב"ה חייך שלך גדולה משלהם שאתה מדליק ומטיב את הנרות".
ברענגט רש"י א מדרש אז די תורה האט נאנט געשטעלט די פרשה פון די מנורה צו די פרשה פון די קרבנות וואס די נשיאים האבן מנדב געווען צו די חנוכת המזבח, ווייל ווען אהרן האט געזעהן די נדבת הנשיאים האט ער געהאט חלישות הלב ווייל נישט ער און נישט זיין שבט האבן געהאט א חלק אין די חנוכת המזבח. האט אים דער באשעפער געזאגט, דו זאלסט נישט האבן קיין חלישות הלב ווייל דיין עבודה איז גרעסער פון זייער, ווייל דו וועסט אנצינדן און אויסרייניגן די מנורה.
זאגט דער רמב"ן, איך ווייס נישט פארוואס דער באשעפער האט אים געטרייסט מיט אנצינדן די מנורה, פארוואס האט ער אים נישט געטרייסט מיט די מעשה הקטרת פון יעדן צופרי און ביינאכט וואס מיר טרעפן אז די תורה איז דאס משבח, ווען משה רבינו האט געבענשט שבט לוי האט ער געזאגט "ישימו קטורה באפיך". פארוואס האט ער אים נישט געטרייסט מיט אלע אנדערע קרבנות, מנחת חביתין וואס דער כהן גדול איז מקריב יעדן טאג, עבודת יום הכיפורים וואס איז נישט כשר נאר דורך אים?
נאך א קשיא פרעגט דער רמב"ן, פארוואס האט אהרן געהאט חלישות הלב, ער האט דאך מקריב געווען קרבנות אין די טעג פון מילואים. שמיני למילואים האט ער דאך מקריב געווען אזוי פול קרבנות, אלא מאי מוז מען זאגן ווייל די אלע קרבנות וואס ער האט מקריב געווען זענען געווען חובה, וואס ער איז באפוילן געווארן מקריב צו זיין אבער די נשיאים האבן מנדב געווען פון זייער אייגענע ווילן, וועגן דעם האט ער געהאט חלישות הלב אז אים איז נישט איינגעפאלן מנדב צו זיין. אויב אזוי איז שווער, וואס האט אים דער באשעפער געטרייסט מיט די עבודה פון די מנורה, דאס איז אויך נישט קיין נדבה נאר א חוב יעדן טאג אנצוצינדן די מנורה?
צוליב די אלע קשיות לערנט דער רמב"ן אנדערש פשט אין די כונה פון דעם מדרש וואס רש"י האט געברענגט. "שאתה מדליק ומטיב את הנרות" גייט ארויף אויפ'ן באנייאונג פון צינדן די מנורה ביי די צווייטע בית המקדש וואס איז געווען דורך די חשמונאים, די אייניקליך פון אהרן. ממילא איז שוין נישט שווער די אלע קשיות, ווייל וועגן דעם האט דער אויבערשטער אים געטרייסט פונקט מיט די מנורה, ווייל אהרן האט געהאט חלישות הלב וואס ער האט נישט געהאט קיין חלק אין די "באנייאונג" פון די מזבח, האט אים דער באשעפער געזאגט אז דיינע אייניקליך וועלן האבן א חלק און וועלן זיין די עיקר פון די באנייאונג פון דער בית המקדש ביי די צייטן פון די חשמונאים און דער באשעפער וועט מאכן דורך זיי א ישועה פאר'ן כלל ישראל און ער וועט ווייזן דורך זיי געוואלדיגע ניסים.
לויט דעם פשט איז זייער גוט וואס דער מדרש זאגט, "שלך גדולה משלהם", אז דיינס איז גרעסער פון זייערס, ווייל די קרבנות גייט אן נאר בזמן שבית המקדש קיים, אבער צינדן די מנורה וועט אנגיין אפילו בזמן שאין בית המקדש קיים, וואס די אידן צינדן די מנורה לזכר פון די נס פון חנוכה.
דער אבן עזרא זאגט, אז וועגן דעם האט די תורה דא געשטעלט די פרשה פון די מנורה, נאך די פריער'דיגע פרשה, ווי עס שטייט "ובבא משה אל אהל מועד לדבר אתו וישמע את הקול מדבר אליו מעל הכפרת אשר על ארן העדת מבין שני הכרבים וידבר אליו", צו לערנען אז דער אויבערשטער האט גערעדט מיט משה רבינו אויך ביינאכט, און וועגן דעם האט געדארפט ביינאכט ברענען די מנורה.
דער רמב"ן ברענגט ראיות פון די חז"ל, אז דער אויבערשטער האט נאר גערעדט מיט משה בייטאג, און ער קריגט זיך מיט דער אבן עזרא.

(ח', ג') "ויעש כן אהרן אל מול פני המנורה העלה נרתיה כאשר צוה ה' את משה". זאגט דער רמב"ן, כאטש אלע כהנים האבן געמעגט אנצידן די מנורה, און עס איז נישט געווען קיין מצוה, אז דער כהן גדול דוקא זאל אנצינדן די מנורה, פון דעסטוועגן האט אהרן זיין גאנץ לעבן, אליין אנגעצינדן די מנורה, און ער האט נישט צוגעלאזט אן אנדערע, ווייל ער האט זיך געוואלט אליין מזדרז זיין צו די הייליגע מצוה, וואס ליגט אין דעם אזוי פיל טיפע סודות, און גאר הויכע ענינים.

(ח', ד') "וזה מעשה המנרה מקשה זהב עד ירכה עד פרחה מקשה הוא כמראה וגו'". פרעגט דער רמב"ן, פארוואס חזר'ט דא איבער די תורה געוויסע פרטים, ווי אזוי מען האט געדארפט מאכן די מנורה, אז עס דארף זיין מקשה, און עס דארף זיין געמאכט פון גאלד, דאס האט שוין די תורה געזאגט אין פרשת תרומה, ביי די ציווי צו מאכן די מנורה, און אין פרשת ויקהל, ווען מען האט געמאכט די מנורה?
ענטפערט דער רמב"ן, אז די תורה האט אונז דא געוואלט לערנען, אז די צוויי זאכן, מקשה און זהב, דאס דארף זיין אויך ביי די מנורות וואס מען וועט שפעטער מאכן אין די בית המקדש. די אנדערע שיינקייטן פון די מנורה וואס ווערט אויסגערעכנט אין פרשת תרומה, פעלט נישט אויס אז מען זאל דאס מאכן לדורות, אבער די צוויי זאכן פעלט יא אויס לדורות.
זאגט דער רמב"ן ווייטער, אז וועגן דעם שטייט צוויי מאל אין דעם פסוק אז עס דארף זיין מקשה, צו לערנען אז די ענין פון מקשה איז מעכב לדורות, אז אויב מען מאכט עס נישט מקשה איז עס נישט גוט אפילו בדיעבד. אבער די ענין פון זהב, וויבאלד עס שטייט נאר איינמאל אין פסוק, קומט דאס צו לערנען אז דאס איז נאר א לכתחילה, אבער בדיעבד איז עס אויך כשר, אויב עס איז נישט געווען געמאכט פון גאלד.

(ח', ז') "וכה תעשה להם לטהרם הזה עליהם מי חטאת והעבירו תער על כל בשרם וגו'". רש"י זאגט, וועגן דעם האט מען געדארפט שפריצן אויף זיי פון די מי חטאת, וועגן די טמאי מתים וואס זענען געווען צווישן זיי. דער מדרש זאגט, אז דאס זענען געווען די מענטשן פון שבט לוי, וואס האבן געהרג'עט די אידן וואס האבן געדינט צום עגל, אזוי ווי עס שטייט אין פרשת כי תשא, אז משה רבינו האט זיי געשיקט הרג'ענען די אידן, וואס האבן געדינט דעם עגל.
לויט דעם קומט אויס, אז נישט אלע מענטשן פון שבט לוי האבן געדארפט האבן די מי חטאת, נאר די וואס זענען טמא געווארן. אנדערע ראשונים זאגן, אז אלע מענטשן פון שבט לוי האבן געדארפט שפריצן מי חטאת, ווייל אלע זענען געווען אין א ספק פון טומאת מת, ווייל וויבאלד עס איז פריער נאך נישט געווען די משכן, זענען זיי נישט געווען שטארק נזהר פון טומאת מת, ממילא איז דא א ספק צו זיי זענען געווען טמא מת, וועגן דעם האט מען געדארפט שפריצן אויף יעדע.

(שם) "והעבירו תער על כל בשרם וגו'". רש"י ברענגט פון רבי משה הדרשן, אז מען האט זיי געדארפט אפשערן, ווייל זיי זענען געקומען מכפר זיין אויף די בכורים וואס האבן געדינט עבודה זרה, און עבודה זרה ווערט אנגערופן זבחי מתים, און א מצורע ווערט אויך אנגערופן א מת, און א מצורה האט געדארפט האבן תגלחת, ממילא האבן זיי זיך געדארפט אפשערן.
דער פענח רזא זאגט, אז ווען די אידן האבן געמאכט דעם עגל, זענען זיי געווארן מצורעים, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק אין פרשת כי תשא "כי פְרָעֹה אהרן", און ביי די פרשה פון מצורע שטייט, "בגדיו יהיו פרומים וראשו יהיה פרוע", ממילא וועגן דעם האבן די לוים געדארפט האבן גילוח, אזוי ווי ביי א מצורע.
כאטש די מפרשים זאגן, אז מען האט זיי אפגעשוירן אזוי ווי ביי מצורעים, זאגט דער אבן עזרא מיט דער רבינו בחיי, אז מען האט זיי נישט אפגעשוירן אויף די זעלבע אופן, אזוי ווי מען שערט אפ א מצורע, ווייל ביי א מצורע האט מען אים ממש אינגאנצן אפגעשוירן, און מען האט ממש גארנישט איבערגעלאזט, אבער די לוים האט מען איבערגעלאזט די פאות פון דער קאפ, און אויך די פינף פאות פון די בארד.

(ח', י') "והקרבת את הלוים לפני ה' וסמכו בני ישראל את ידיהם על הלוים". די תורה זאגט, אז די בני ישראל זאלן זיך אנלעהנען אויף די לוים. פרעגן די מפרשים, ווי אזוי קענען אלע אידן זיך אנלעהנען זייערע הענט אויף די לוים, אויף איין מאל? עטליכע תירוצים זענען דא אויף דעם.
א- טייל מפרשים לערנען, אז די כונה איז, אז די גדולי ישראל זאלן אנלעהנען זייערע הענט אויף די לוים, און זיי וועלן זיין די שליחים פון גאנץ כלל ישראל.
ב- טייל מפרשים זאגן, אז דאס איז געווען א נס, ווי אזוי זעקס הונדערט טויזענט מענטשן האבן זיך דערנענטערט צו די לוים, און זיי האבן זיך אלע אנגעלעהנט אויף זיי אויף איין מאל.
ג- דער חזקוני זאגט, אז נאר די בכורים האבן זיך אנגעלעהנט אויף די לוים, ממילא הויבט זיך נישט אן די גאנצע קשיא.

(ח', י"א) "והניף אהרן את הלוים תנופה לפני ה' מאת בני ישראל והיו לעבד את עבדת ה'". עס זענען דא עטליכע שיטות, ווי אזוי די תנופה איז צוגעגאנגען.
א- פון רש"י איז משמע, און אזוי זעהן מיר קלאר פון דער מדרש, אז אהרן האט זיי ממש אויפגעהויבן. דער מדרש זאגט, אז ער האט זיי אלע אויפגעהויבן, און ער האט געמאכט מיט זיי די עבודה פון תנופה, מוליך ומביא, מעלה ומוריד, און דאס האט ער אלס געטוען אין איין טאג. פירט אויס דער מדרש, פון דעם זעהן מיר אז אהרן איז געווען זייער א שטארקער מענטש.
דער רבינו בחיי זאגט, אז אפשר איז דאס אלס געווען בדרך נס, ווייל עס איז שווער צו פארשטיין, אז א מענטש זאל קענען אין איין טאג אויפהייבן אזוי פיל טויזענטער מענטשן.
ב- דער רבינו סעדי' גאון לערנט, אז ער האט זיי נישט אויפגעהויבן, ער האט זיי נאר געפירט פון איין פלאץ צום צווייטן.
ג- דער רבינו מיוחס לערנט, (איינער פון די ראשונים), אז ער האט זיי אלע אויפגעהויבן אויף איין מאל, און דאס איז געווען א גרויסע נס, אז אהרן האט געקענט אויפהויבן אזוי פיל טויזענטער מענטשן אויף איין מאל.
עס איז אויך דא א מחלוקת, וויפיל לוים זענען געווען אריין גערעכנט אין דעם פרשה, וואס מען האט געדארפט טוען מיט זיי די אלע זאכן. דער מדרש רבה זאגט, אז ער האט אויפגעהויבן אלע צוויי און צוואנציג טויזענט לוים, און דער רבינו מיוחס, מיט נאך מפרשים האלטן, אז דאס האט מען נאר געטוען מיט די אכט טויזענט לוים, וואס מען האט געציילט פון דרייסיג יאר און העכער, וואס זיי זענען געווען ראוי לעבודה.

(ח', י"ט) "ואתנה את הלוים נתנים לאהרן ולבניו מתוך בני ישראל וגו' בני ישראל וגו' על בני ישראל וגו' בבני ישראל וגו' בני ישראל וגו'. ברענגט רש"י פון די מדרש רבה, אז עס איז פינף מאל דערמאנט בני ישראל אין דעם פסוק, צו ווייזן די ליבשאפט פון די אידן ביים אויבערשטער, אז זייער נאמען ווערט געדאפלט אין איין פסוק, אזוי ווי די צאל פון די חמשה חומשי תורה.
זאגן די מפרשים, אז דוקא דא ווערט דאס מרומז, ווייל דא רעדט מען פון די פרשה, וואס טוט דערמאנען די זינד פון די אידישע קינדער, וואס וועגן דעם האט מען גענומען די לויים צו טוען די עבודה אנשטאט די בני ישראל, וויל די תורה מרמז זיין, אז אפילו אין דעם מצב זענען זיי אויך זייער באליבט ביים אויבערשטער.

(י', ל"ג) "ויסעו מהר ה' דרך שלשת ימים וארון ברית ה' נוסע לפניהם דרך שלושת ימים לתור להם מנוחה". די תורה פארציילט ווען די אידן האבן אנגעהויבן צו רייזן פונעם הר ה', דאס מיינט מען הר סיני, וואס איז געווען א געטליכע בארג, האבן זייגערייזט א וועג פון דריי טעג, און דער ארון ברית ה', דאס מיינט דער ארון וואו עס איז געליעגן דערין די לוחות, האט גערייזט פארן כלל ישראל, א וועג פון דריי טעג, כדי אויפצוזוכן פאר די אידן א גוטע פלאץ וואו זיי קענען רוהען.
רש"י לערנט אז דאס וואס עס שטייט אין פסוק אז זיי זענען געגאנגען "דרך שלשת ימים", מיינט אז זיי זענען געגאנגען נאר איין טאג. זיי זענען געגאנגען אין איין טאג אזא לאנגע וועג וואס נעמט געווענליך דריי טעג צו גיין. דאס האט דער אויבערשטער געמאכט, ווייל ער האט זיי געוואלט שנעלער אריין ברענגען אין ארץ ישראל.
דער רמב"ן לערנט אז זיי זענען יא געגאנגען ממש דריי טעג. דער רמב"ן איז מסופק צו זיי זענען געגאנגען סיי בייטאג און סיי ביינאכט, צו זיי זענען געגאנגען נאר בייטאג, און ביינאכט האבן זיי גערוהט, און זיי זענען נישט געגאנגען.
די פסוק זאגט אז דער ארון איז געגאנגען פאראויס א וועג פון דריי טעג. פרעגן די חז"ל, עס שטייט דאך אויבן אז דער ארון וואס די קהתים האבן געטראגן, האט גערייזט צווישן די מחנות, אויב אזוי, ווי אזוי קען זיין אז עס האט גערייזט פאראויס?
ענטפערן די חז"ל אז עס זענען געווען צוויי ארונות. איין ארון וואס משה רבינו האט געמאכט, פאר ער איז ארויף געגאנגען נעמען די לוחות, כדי ווען ער קומט אראפ, זאל ער תיכף האבן וואו צו לייגן די לוחות. ווען משה איז אראפ געקומען און ער האט צובראכן די לוחות, האט ער אריין געלייגט די צובראכענע שטיקלעך אין דעם ארון. נאכדעם איז ער ארויף געגאנגען נעמען די צווייטע לוחות, און ער האט עס אויך אריין געלייגט אין דעם ארון, צוזאמען מיט די שברי לוחות.
שפעטער ווען בצלאל האט געמאכט די ארון פאר די משכן, האט מען אריין געלייגט די לוחות אין דעם נייע ארון, און די שברי לוחות זענען געבליבן אין דעם ארון וואס משה האט געמאכט פון פריער.
דער ארון פון בצלאל וואו עס איז געלעגן די לוחות, האבן די קהתים געטראגן צווישן די מחנות, און דער ארון וואו עס זענען געלעגן די שברי לוחות, איז געגאנגען פאראויס א וועג פון דריי טעג.

(י', ל"ה) "ויהי בנסע הארן ויאמר משה קומה ה' ויפצו איבך וינסו משנאיך מפניך" (ל"ו) "ובנחה יאמר שובה ה' רבבות אלפי ישראל". די פסוק פארציילט אונז אז ווען די אידן האבן גערייזט, האט משה געבעטן אז דער אויבערשטער זאל מאכן אנטלויפן אלע פיינט, און ווען די אידן האבן גערוהט, האט משה געבעטן אז דער אויבערשטער זאל רוהען אויף די אידישע קינדער.
אין די חומשים איז דא אריינגעדריקט אן איבערגעדרייטע נון פאר די צוויי פסוקים, און נאך די צוויי פסוקים. אין געוויסע ספר תורות איז עס דא אריינגעשריבן, און געוויסע ספר תורות, איז עס נישט אריינגעשריבן, ווייל עס זענען דא פוסקים וואס זאגן אז עס איז נאר אן הלכה למשה מסיני, אז דא זענען דא סמנים צו דרש'ענען אבער נישט אויף אריינצושרייבן, אזוי ווי די טראפן, און די נקודות וואס מען שרייבט נישט אריין אין די ספר תורה.
וואס וויל די תורה מרמז זיין מיט די סמנים? ברענגט רש"י א גמרא אין מסכת שבת (דף קט"ו ע"ב) אז דאס איז צו ווייזן אז די צוויי פסוקים באלאנגען נישט דא, נאר זיי באלאנגען אויבן (אין פרשת במדבר). דאס וואס די תורה האט עס דא געשריבן, דאס איז כדי צו מאכן א צווישן שייד צווישן איין שטראף און די צווייטע שטראף.
איז רש"י מפרש אז די צוויי פסוקים רעדן וועגן די ענין ווי אזוי מען האט גערייזט, וואלטן די צוויי פסוקים געדארפט שטיין אויבן אין פרשת במדבר, ווי די תורה רעדט בכלליות ווי אזוי די דגלים זענען געווען אויסגעשטעלט, און ווי אזוי מען האט גערייזט.
זענען די מפרשים מסביר, אז כאטש דא האט די תורה אויך גערעדט וועגן רייזן, פון דעסטוועגן דא רעדט די תורה פון איין רייזונג, די ערשטע רייזונג נאך הר סיני, אבער די צוויי פסוקים וואס רעדן בכלליות, וואלט געדארפט שטיין אין פרשת במדבר, וואס דארט רעדט מען אויך בכלליות.
דאס וואס די גמרא זאגט אז די תורה האט אריין געלייגט די צוויי פסוקים דא, מפסיק צו זיין צווישן איין פרעניות און די צווייטע פרעניות, פרעגן די מפרשים, גאנץ רעכט די פרעניות וואס שטייט נאכדעם, זעהן מיר קלאר אז דאס איז די מעשה פון די "מתאוננים", וואס די אידן האבן אנגעהויבן צו קלאגן אז די טירחא פון די וועג איז צו שווער, און זיי האבן זיך אפגערעדט אויפן אויבערשטער. מיר טרעפן אבער נישט קיין פורעניות פאר די צוויי פסוקים.
רש"י אין די גמרא לערנט, אז די פורעניות ראשונה איז געווען דאס וואס עס שטייט שפעטער נאך די חטא פון מתאוננים, די חטא פון "והאספסוף". נאך די חטא פון מתאוננים שטייט, אז די אידן האבן געגליסט צו עסן פלייש, און זיי האבן זיך אפגערעדט אויף די מן, וואס דער אויבערשטער האט זיי געגעבן.
איז דער רמב"ן מסביר שיטת רש"י, אז כאטש די עבירה פון והאספסוף שטייט נאך די עבירה פון מתאוננים, קומט דאס אויס אז די צוויי פסוקים פון "ויהי בנסע" טוט נישט צווישן שיידן, צווישן פרעניות לפרעניות, פון דעסטוועגן האלט רש"י אז די עבירה פון והאספסוף איז געווען פריער, און דאס וואס די פסוק זאגט "ויסעו מהר ה'", און די חז"ל דרשענען שסרו מאחרי ה', אז די אידן האבן זיך אוועקגעקערט פון דער אויבערשטער, דאס מיינט, אז זיי האבן שוין אונזין געהאט זיך אפצורעדן אויף די מן, נאר די תורה האט עס שפעטער מסביר געווען, נאך די פרשה פון מתאוננים. ממילא קומט אויס, אז די צוויי פסוקים פון ויהי בנסוע זענען יא מפסיק צווישן פרעניות לפרעניות.
דער הייליגער רמב"ן פירט אויס אויף דעם פשט פון רש"י "אין בו טעם וריח".
דער רמב"ן לערנט, און אזוי אויך לערנט תוס' אין מסכת שבת, אז פאר די צוויי פסוקים פון ויהי בנסוע שטייט ויסעו מהר ה', די אידן האבן זיך אוועק גערייזט פון די געטליכע בארג, וואס דאס איז געווען הר סיני. די חז"ל דרש'ענען אז די אידן האבן אוועק גערייזט מיט א שמחה, אזוי ווי א קינד לויפט פון חדר, און ער פרייט זיך אז ער האט שוין געענדיגט לערנען. דאס איז א פורעניות.
זאגט דער רמב"ן, כאטש מיר טרעפן נישט אז די אידן זענען געווארן געשטראפט אויף דעם עבירה, פון דעסטוועגן ווערט דאס אנגערופן א פורעניות, א שטראף, ווייל די תורה רופט אן יעדע עבירה מיט דעם לשון פורעניות. אדער קען זיין, זאגט דער רמב"ן, אז ווען נישט די ערשטע חטא פון אוועקרייזן פונעם בארג סיני בשמחה, וואלטן זיי אפשר באלד אריין אין ארץ ישראל, און עס וואלט נישט צוגעקומען צו די אנדערע עבירות. לויט דעם קומט אויס, אז די חטא האט יא געהאט א פורעניות.
לויט דער רמב"ן וועט זיין שווער, ווייל מיר טרעפן דא דריי עבירות לויט זיין שיטה. א- וואס זיי זענען אוועק פון הר סיני בשמחה. ב- מתאוננים ג- והאספסוף, און די תורה האט נאר מפסיק געווען צווישן די ערשטע און די צווייטע, און נישט צווישן די צווייטע און די דריטע?
ענטפערט דער רמב"ן אז די כונה פון די חז"ל, להפסיק בין פורעניות לפורעניות מיינט, כדי עס זאל נישט זיין דריי עבירות, איינס נאכ'ן צווייטן, און דאס וועט ווערן אזוי ווי א חזקה. כדי צו צושטערן די חזקה, האט די תורה מפסיק געווען צווישן די ערשטע צוויי.
פארוואס האט די תורה פונקט געגעבן די סימנים פון אן איבערגעדרייטע נון? ענטפערט דער בעל הטורים, מרמז צו זיין אז דער אויבערשטער האט יעצט געוואלט אריבערפירן די שבטים וואס עס זענען דא פופציג אותיות אין זייערע נעמען. ער האט זיי געוואלט איבער פירן די ירדן וואס איז געווען פופציג איילן די ברייט, נאר די חטא האט גורם געווען, און עס איז איבער געדרייט געווארן.
נאך א פשט זאגט דער בעל הטורים, צו ווייזן אז די פלאץ פון די צוויי פסוקים, איז פונקטליך פופציג פרשיות אויף צוריק צו וועגס, דארט וואו עס שטייט ונסע אהל מועד מחנה הלוים (במדבר ב', י"ז)
די מפרשים ברענגען א דריטע טעם פון דעם זוהר הק', אז די אות נון איז מרמז אויף השראת השכינה, , און מיט דעם וואס עס איז איבערגעדרייט, איז מרמז אז די שכינה רוהט צווישן די אידן.
דער תוס' יום טוב אין מסכת אבות איז זייער מאריך אין דעם ענין, אין פרק ה' משנה ד', און ער איז מחדש מיט ראיות, אז די מתאוננים און האספסוף זענען נישט געווען צוויי באזונדערע עבירות, נאר זיי ווערן גערעכנט פאר איין עבירה.